گزارشی از:
همایش «علامه طباطبایی و کتاب»

 

به مناسبت هفته کتاب و کتاب‌خوانی مراسمی پیرامون علامه طباطبایی و هفته کتاب با عنوان بزرگداشت علامه طباطبایی و پاسداشت رویکرد عالمان و دانشمندان دینی در زمینه کتاب و کتاب‌ محوری در کتاب‌خانه مرکزی شمیران برگزار شد،
در این نشست ابتدا آیت‌الله سید جمال‌الدین دین‌پرور، رئیس بنیاد بین المللی نهج البلاغه پرداختن به امر مطالعه و بالا بردن شناخت انسان را با انگیزه فراغت یافتن از غوغای روزگار مادی امری مهم خواند و لزوم تفکر آدمی در حقیقت وجود خویش و مباحث مهمی همچون زندگی و سرنوشت و افزایش فرهنگ انسانی، را محتاج ترویج فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی دانست. ایشان در عین حال تاکید داشت که لزوماً هر کتابی موجب بالارفتن فرهنگ انسان نخواهد شد. زیرا کتاب‌های بسیاری داریم که ضد فرهنگ هستند. لذا اگر چه لازم است کتاب در سبد خانواده قرار گیرد و این محتاج برنامه‌ریزی درازمدت و عمیق است، اما باید حتماً کتاب‌هایی نوشته و معرفی و ترویج شود که مفید و سالم و روح انسان را پرورش دهد و اخلاق، رفتار، درک و معرفت او را نسبت‌به خود و هستی افزایش دهد و ضرورت دارد کتب مفید را با قالب‌های مختلف برای طبقات گوناگون مردم جامعه، عرضه نمود. آیت‌الله دین پرور که خود شاگرد علامه طباطبایی بوده‌است، در سخنان خود بیان داشت که ما در درس اسفار علامه طباطبایی در مدرسه حجتیه شرکت می‌جستیم و علامه در دو جنبه معنویت و دانش، یک الگو و اسوه به شمار می‌رفت. چنان‌که یکی دیگر از خصلت‌های قابل توجه علامه این بود که او توجه به ارتباط گرفتن و گفتگو با نخبگان جبهه‌های مقابل داشت و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کرد که می‌توان به بحث مستمر و چندین ساله ایشان  با هانری کربن و عده‌ای دیگر اشاره کرد. همچنین از خصوصیت‌های علامه طباطبایی تشویق نویسندگان هر چند نو‌قلم بود، روزی با اتوبوس همراه با علامه طباطبایی از قم به تهران می‌رفتم. به ایشان عرض کردم که تفسیر مختصری در دست نوشتن دارم و ایشان وقتی از این امر مطلع شد مرا تشویق نموده و از ادامه دادن آن استقبال کردند.
دکتر رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های کل کشور سخنران بعدی این مراسم بیان داشت که لزوم ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و مطالعه یک امر روشن است و ما در زمینه بسترسازی برای این امر از جمله تأسیس کتابخانه‌های عمومی شاهد هستیم که از سال 1334 تا پیروزی انقلاب 300 کتاب‌خانه عمومی در کشور تأسیس شده بود، اما از پیروزی انقلاب تاکنون این تعداد به 3800 کتابخانه رسیده است که به نسبت، رشد قابل‌توجهی یافته است. همچنین ایشان تذکر داد که درباره کتاب‌خانه عمومی این تصور غلط وجود دارد که فکر می‌کنیم کتاب‌خانه فقط مکانی دارای سالن مطالعه و محلی برای امانت کتاب است، در حالی که ما در کتابخانه‌ها تا 60 نوع خدمت علمی، دینی و فرهنگی را ارائه می‌دهیم. ایشان همچنین در زمینه لزوم ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در میان گروه‌های مختلف از جمله کودکان تأکید ویژه داشت و در این زمینه یادکرد زندگی بزرگانی که با کتاب انس داشته‌اند را در ترویج فرهنگ کتابخوانی موثر دانست.
محقق عرصه احیای تراث شیعه، استاد بهراد جعفری، که دارای ده‌ها عنوان کتاب از جمله «تبیین الکافی» در 30 جلد است، سخنران بعدی این مراسم بود. ایشان رابطه نخبگان این مرز و بوم با کتاب را عامل تشویق افراد به سمت تحقیق و مطالعه و دانش‌ورزی دانسته و بیان داشت: استاد ما مرحوم میرزا علی‌اکبر غفاری حدود 200 جلد کتاب در حوزه تشیع ترجمه، تحقیق و احیا نمود. آن مرحوم تاکید فراوانی داشت که نباید مقوله جهاد فرهنگی را دست‌کم گرفت و ارزش و تاثیرات این جهاد کمتر از جهاد نظامی نیست. آقای جعفری توصیه نمود که طلبه در کنار دروس رسمی باید اجازه یابد در کارگاه‌های احیاء تراث شرکت کند و این کار هم برکت مختص خود را دارد و هم حجم انبوه تراث ما که محتاج تصحیح و نشر است، با این رویکرد به جامعه شیعه و جهان بشریت عرضه خواهد شد. زیرا ما آثار حیات‌بخش و بابرکت بسیار زیادی داریم که باید تحقیق و چاپ شود یا مجدداً تصحیح گردد.
دکتر ذاکریان، فرماندار شمیران در ادامه این مراسم با یادکرد مقام معنوی و جهادی شهید سید حسن نصرالله(قدس سره) نقش معنویت را برای پیروزی جبهه حق علیه باطل مهم دانست و یکی از عوامل مقاومت افتخارآمیز حزب‌الله لبنان در برابر جبهه کفر جهانی و صهیونیسم را همین قوه معنویت و اخلاق بر شمرد و بیان نمود که هم‌اکنون گمشده بشر، معنویتی است که علامه طباطبایی دارا بود و می‌توان او را الگو و اسوه این زمینه معرفی کرد.
حجت‌الاسلام و المسلمین پورمحمدی، رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سخنان خویش با تأکید بر این‌که انسان از دو راه نطق و کتابت به بیان مطالب خویش در زمینه معرفت‌ و دانش می‌پردازد به نقش مهم ایران و تشیع در تمدن اسلامی اشاره داشت و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی را برای ارتقای سطح معرفت انسان ضروری دانست. ایشان علامه طباطبایی را نماد تعقل صحیح و عمیق در دوران معاصر خواند که در همه حوزه‌هایی که برای انسان تعریف می‌شود، رفتار او یک رفتار الگوساز و آموزنده است؛ اعم از رفتار و ارتباط او با اساتید، شاگردان، دوستان، خانواده، افراد پرسشگر، اشخاص انتقادکننده و بقیه گروه‌های مردم، چنانکه امثال بنده که در سنین جوانی گاه علامه را می‌دیدیم و توفیق گفتگوهایی کوتاه با ایشان را داشتیم، مجذوب رفتار و گفتار ایشان می‌شدیم.

سخنران آخر جناب آقای دکتر الیاسی بودند که پیرامون مسائل تاریخی شمیران مطالب مفیدی را بیان کردند.
شایان ذکر است در انتهای این مراسم از کتاب «علامه طباطبایی و کتاب» رونمایی به عمل آمد. این کتاب در پی به دست دادن ارتباط علامه طباطبایی با کتاب در حیطه‌های گوناگون است و در 6 فصل به بحث ارتباط علامه و روابط او با کتاب ازجمله کتب تحصیلی، کتب تدریسی، کتب تألیفی، دیدگاه علامه نسبت‌به کتاب‌های مختلف، کتاب‌هایی که به یاد وی و به پیشنهاد او تألیف شده و نهایتاً کتابخانه‌ علامه طباطبایی پرداخته است. این اثر در 250 صفحه به قلم سید محسن دین‌پرور و محمدعلی نجفی تدوین گشته و توسط بنیاد نهج‌البلاغه منتشر شده‌است. گفتنی است که اثر مزبور نخستین کتاب از مجموعه مفصل «فرهیختگان شیعه و کتاب» می‌باشد که در پی ترسیم ارتباط و رویکرد عالمان، دانشمندان، اندیشمندان، فرهنگیان، سخنوران و ادیبان مشهور و اثرگذار شیعه نسبت به کتاب می‌باشد. در سلسله تدوین و نشر این مجموعه کارشناسان فن به بزرگان و مشاهیر فراوانی خواهند پرداخت، مانند شیخ مفید، شریف رضی، سید مرتضی، شیخ طوسی، سید ابن طاووس، خواجه نصیرالدین طوسی، شهید ثانی، شیخ بهائی، میرداماد، علامه مجلسی، فیاض لاهیجی، حزین لاهیجی، شیخ انصاری، میرزای شیرازی، محدث نوری، آخوند خراسانی، محدث قمی، میرزا محمد قزوینی،علامه محمد رضا توفیق یزدانی، آیت‌الله بروجردی، شیخ آقابزرگ طهرانی، علامه شعرانی، شهید مطهری، امام‌خمینی، آیت‌الله مرعشی، علی اکبر غفاری، آیت الله بهجت، ایرج افشار، دکتر مهدی محقق، آیت الله شبیری زنجانی، آیت الله جوادی آملی، دکتر شفیعی کدکنی و مقام معظم رهبری(دام ظله العالی).

موضوع: